Wegkwijnen achter je voordeur, computer, mondkapje? Kom in actie!
Er is een naam voor het ‘blah’ wat je voelt: languishing. Letterlijk vertaald: wegkwijnen.
De meesten van ons bevinden zich in deze middenmoot. De langdurige situatie van afstand, afzondering en inactiviteit doet onze mentale gezondheid geen goed We kwijnen weg achter onze voordeuren, computers en mondkapjes. Verveling, demotivatie en afstomping zijn misschien wel de dominante emoties van 2021.
Languishing – of wegkwijnen – herkennen
De symptomen zijn vrij algemeen, maar langzamerhand worden de contouren duidelijk.
- Je moeilijk kunnen concentreren
- Zelfs met massale vaccinatie op komst, niet enthousiast zijn over 2021
- Steeds hetzelfde op Netflix kijken, ook al ken je het zowat uit je hoofd
- In plaats van ’s ochtends uit bed te springen, daar liggen Wordfeud te spelen
Het is geen burn-out; we hebben nog steeds energie. Het is ook geen depressie; we voelen ons niet hopeloos. Het is een gemis aan vreugde en een gevoel van doelloosheid. Organisatiepsycholoog Adam Grant heeft het een naam gegeven: languishing. Letterlijk vertaald: wegkwijnen.
Wat is languishing?
Languishing – of wegkwijnen – is
- het gevoel dat je stilstaat, dat je maar wat aanmoddert om de dag door te komen
- een gevoel van leegte
- alsof je leeft in een mist
En het is misschien wel de dominante emotie van 2021.
Terwijl wetenschappers en artsen zich primair richten op de fysieke kant van covid-19, worstelen steeds meer mensen met de emotionele gevolgen. Nadat de eerste schrik en angst vervaagden, begonnen steeds meer mensen in het afgelopen jaar weg te kwijnen achter hun voordeuren, laptops en mondkapjes.
In de eerste dagen van de pandemie was er acute angst en stress. We trokken naar elkaar toe, schoten elkaar te hulp zoals we dat doen in crises. Toen het allemaal langer ging duren, begonnen we te wennen aan de nieuwe situatie. Er kwam informatie over manieren waarop we onszelf kunnen beschermen (afstand, handen wassen, mondkapjes). Die acute eerste angst is verlicht en heeft plaatsgemaakt voor een chronische toestand van languishing.
Geestelijke gezondheid is een spectrum
We kunnen onze mentale gezondheid zien als een spectrum, waarbij het ene uiterste depressie is en het andere bloei.
- Bloei is het hoogtepunt van welzijn: je hebt een sterk gevoel van meesterschap, zingeving en waarde voor anderen.
- Depressie een negatief gevoel van moedeloosheid, uitputting en waardeloosheid.
Dit zijn de gevolgen van het wegkwijnen achter je voordeur, computer of mondkapje
Languishing de verwaarloosde middenmoot van de geestelijke gezondheid. Het is de leegte tussen depressie en bloei; de afwezigheid van welzijn. Je hebt geen psychische aandoening, maar je bent ook niet het toonbeeld van geestelijke gezondheid. Je functioneert niet 100%.
Languishing (letterlijk vertaald: wegkwijnen)
- tast je motivatie aan
- verstoort je concentratievermogen
- verdrievoudigt de kans dat je minder gaat werken
In de de Verenigde Staten lijkt het erop dat het vaker voorkomt dan depressies en zijn er signalen dat het een een risico vormt voor psychische aandoeningen.
De term languishing is bedacht door een socioloog genaamd Corey Keyes, die opmerkte dat veel mensen die niet depressief waren, ook niet floreerden. Zijn onderzoek geeft aanwijzingen dat de mensen met de meeste kans op ernstige depressies en angststoornissen in het komende decennium niet degenen zijn die op dit moment symptomen hebben. Mensen die op dit moment tot de languishing groep behoren, vormen het grootste risico op depressie in de komende jaren.
En uit onderzoek van pandemische gezondheidswerkers in Italië blijkt, dat degenen die in het voorjaar van 2020 wegkwijnden, drie keer meer kans hadden op posttraumatische stressstoornis ten opzichte van hun leeftijdsgenoten .
Je hebt het zelf niet door als je aan wegkwijnt
Een bijkomend probleem van languishing is dat je zelf misschien niet doorhebt dat je levenslust en drijfveren afnemen. Je merkt niet op dat je langzaam afglijdt naar eenzaamheid en je bent onverschillig over je onverschilligheid. Net zoals de kikker niet uit de pan springt als het water langzaam op kooktemperatuur wordt gebracht, onderneem je niets om jezelf te helpen of om hulp te zoeken.
Ben je zelf geen last hebt van languishing, dan ken je misschien wel iemand die aan het wegkwijnen is. Als je dit ziet en begrijpt, kun je hem of haar misschien helpen.
“Name it, and you tame it”
Deze instructie leren we tijdens de zelfcompassietraining: alleen al het benoemen van je gevoelens heeft een troostend effect.
Benoem je gevoelens
In de eerste fase van de pandemie, ging een artikel van Harvard Business Review ‘viraal’ waarin de situatie werd beschreven als rouw. We rouwden om het verlies van ‘het oude normaal’. Het benoemen, taal geven aan onze gevoelens, hielp ons om deze nieuwe, onbekende ervaring te duiden. De meeste mensen kennen de ervaring van verlies en konden onze veerkracht uit het verleden oproepen en onszelf het vertrouwen geven dat we de de huidige tegenspoed zouden kunnen doorstaan.
Psychologen en welzijnswerkers moeten nog veel leren over languishing, maar we zijn het erover eens dat het benoemen ervan een goede eerste stap is. Het kan ons helpen een helder beeld te krijgen van wat er aan de hand is en het kan ons helpen inzien dat we niet alleen zijn: languishing of wegkwijnen komt vaak voor en is onderdeel van het menselijke bestaan.*
*) Deze medemenselijkheid is een van de drie pijlers van zelfcompassie. Je realiseren dat je niet de enige bent en dat wat jij ervaart iets heel menselijks is, biedt troost en verzachting. Lees hier een artikel over de drie pijlers van zelfcompassie
Een eerlijk antwoord
De termen languishing en wegkwijnen geven ons de mogelijkheid om een eerlijk antwoord te geven op de vraag: “Hoe gaat het?”
In plaats van “Geweldig!” te zeggen, of “Goed”, kun je de vraag bijvoorbeeld beantwoorden met:
- “Eerlijk gezegd ben ik een beetje aan het wegkwijnen.” of
- “Ik heb de laatste tijd last van languishing.”
Het zou een verfrissend alternatief zijn voor de toxische positiviteit, onze neiging om altijd alleen onze zonnige kanten te laten zien. En een mogelijkheid om die oh zo troostrijke herkenning en gedeelde menselijkheid te vinden.
Zodra je de termen ‘wegkwijnen’ en ‘languishing’ aan je woordenboek hebt toegevoegd, begin je het overal om je heen op te merken.
- In het gevoel dat je meditatie je geen verlicht gevoel heeft opgeleverd
- In de stem van je kinderen als je vraagt hoe de online schooldag was
- In ‘The Simpsons’, iedere keer als een van de karakters “Meh” zegt
Een daad van stil verzet
Er is een Chinese uitdrukking die erop neerkomt dat we ’s avonds extra lang opblijven om de vrijheid terug te winnen die we overdag hebben gemist. Dit kunnen we vertalen als een daad van stil verzet tegen languishing; een zoektocht naar
- gelukzaligheid in een sombere dag
- verbinding in een eenzame week
- een doel in een zich voortslepende pandemie
Een antigif tegen languishing
Hét antigif tegen wegkwijnen is ‘flow’. Flow is die ongrijpbare staat waarin je helemaal opgaat in een zinvolle uitdaging of in verbinding, waarbij tijd, plaats en zelf even niet bestaan.
Tijdens de eerste periode van de pandemie was de beste voorspeller van welzijn niet optimisme of mindfulness, maar flow. Mensen zie zich totaal konden verliezen in hun werkzaamheden, vielen niet ten prooi aan languishing en bleven geestelijk net zo gezond als vóór corona.
Sommige mensen raken in een flow door hard te lopen of tijdens een potje squash. Voor anderen werkt een goed boek of een avondje Netflix-bingen: het neemt je mee naar een verhaal waarin je je identificeert met de personages en begaan bent met hun welzijn.
Hoewel nieuwe uitdagingen, plezierige ervaringen en zinvol werk fantastische remedies zijn tegen languishing, is het moeilijk om in een flow te komen als je je niet kunt concentreren op deze activiteiten. Dit is geen nieuw probleem, want ook vóór de pandemie checkten mensen 74 keer per dag hun e-mail en wisselden ze elke 10 minuten van taak. Maar in het het afgelopen jaar zijn daar nog afleidingen bij gekomen, zoals de kinderen die thuis waren en collega’s die ons thuis bereiken. Hmm …
Gefragmenteerde aandacht is een vijand van betrokkenheid, uitmuntendheid en flow. In een groep van 100 mensen zullen slechts twee of drie in staat zijn om tegelijkertijd te rijden en informatie te onthouden, zonder dat hun prestaties bij een van, of beide taken verslechtert. In tegenstelling tot computers, die geschikt zijn voor parallelle verwerking, zijn mensen beter af met seriële verwerking; één ding tegelijk.
Tip 1: Geef jezelf ononderbroken tijd
Dit betekent grenzen stellen.
Jaren geleden testte een softwarebedrijf in India beleid om ingenieurs op dinsdag, donderdag en vrijdag vóór 12:00 uur ononderbroken, in stilte te laten werken.
- Toen de ingenieurs dit beleid zelf bewaakten, haalde 47% een bovengemiddelde productiviteit
- Toen het bedrijf het als officieel beleid vaststelde, haalde 65% een bovengemiddelde productiviteit
Niet alleen het bedrijf profiteerde van deze maatregel; we weten uit onderzoek dat een gevoel van vooruitgang bepalend is voor vreugde en motivatie van werknemers.
De les uit dit onderzoek is om ononderbroken tijdsblokken te plannen en koesteren. Je voorkomt hiermee constante afleiding en het geeft je de vrijheid om je te concentreren. En daarmee maken we de weg vrij naar flow.
Tip 2: focus je op een klein doel
De kans dat je languishing zal weten te overstijgen is het grootst als je begint met kleine overwinningen, zoals het uitpluizen van een ‘whodunit’ of het spelen van een zevenletterig Wordfeud-woord. We brengen een stroom op gang waarin uitdagingen te overzien en haalbaar zijn, waardoor we onze vaardigheden vergroten en vastberadenheid ontwikkelen. Zo komen we in een ritme waarbij we dagelijks tijd vrij maken op iets wat we écht belangrijk vinden: een interessant project, een waardevol doel of een zinvol gesprek.
Zo zet je iedere dag een kleine stap in de richting van het hervinden van de energie en het enthousiasme dat je al die die maanden hebt gemist.
De les uit dit onderzoek is om ononderbroken tijdsblokken te plannen en koesteren. Je voorkomt hiermee constante afleiding en het geeft je de vrijheid om je te concentreren. En daarmee maken we de weg vrij naar flow.
Tip 3: Geestelijke gezondheid is niet zwart-wit
Languishing zit niet alleen in ons hoofd – het zit ook in onze omstandigheden. Je kunt een zieke cultuur niet genezen door je alleen op het individu te richten. We leven nog steeds in een wereld waarin fysieke gezondheidsproblemen normaal worden gevonden, maar mentale gezondheidsproblemen worden gestigmatiseerd. Ook voor welzijn en geestelijke gezondheid zoeken we taal de niet zwart-wit is en die recht doet aan de werkelijkheid.
- “Niet depressief” betekent niet dat je nergens mee worstelt.
- “Niet opgebrand” betekent niet dat je vol energie bent.
Door te erkennen dat zovelen van ons wegkwijnen, beginnen we een stem te geven aan stille wanhoop en een pad te verlichten dat ons uit de leegte leidt.
De les uit dit onderzoek is om ononderbroken tijdsblokken te plannen en koesteren. Je voorkomt hiermee constante afleiding en het geeft je de vrijheid om je te concentreren. En daarmee maken we de weg vrij naar flow.
Dit artikel is geschreven door Adam Grant en gepubliceerd in de New York Times. Ik heb het (vrij) vertaald (naar de Nederlandse taal en situatie). Je kunt het origineel hier lezen
